26 Nisan 2024 Cuma / 18 Sevval 1445

İstanbul hala o eski İstanbul mu?

Boğaz, Beyoğlu ve Sarayburnu eskiden nasıldı? Şehrin surları neden kıyıdan uzakta kaldı? Bir körfez, nasıl Dolmabahçe’ye dönüştü? Lykos deresine, Yahudi mahallesi ve Ceneviz surlarına ne oldu? Hepsinin yanıtı Eskimeyen İstanbul kitabında.

Selim Efe Erdem [email protected]29 Kasım 2014 Cumartesi 07:00 - Güncelleme:
İstanbul hala o eski İstanbul mu?
Roma (330-395), Bizans (395 -1453) ve Osmanlı’ya (1453-1922) başkentlik yapan İstanbul, üç imparatorluğa ev sahipliği yapmış tek şehir olarak dünyanın en önemli eserlerine sahip kentlerinden biri. Peki ama hızla yapılaşan İstanbul, hala bu üç dönemi, tarihi yansıtıyor mu yoksa yeni bir modern şehir mi? Arşivlerdeki eski fotoğraf ve minyatürlerdeki İstanbul manzara ve anıtlarını bugün aynı açı ve kadrajla çekilen fotoğraflarla karşılaştıran Eskimeyen İstanbul kitabı, kentteki yapı ve doğanın sanılanın aksine çok iyi korunduğunu anlatıyor. Kültür A.Ş Yayınları’ndan çıkan eserde, son yıllarda çok katlı binalardan oluşan mimarisi ve kuzey ormanlarındaki yapılaşma ile çok tartışılsa da şehirdeki önemli anıtsal yapıların tarihi, bugüne kadar ne zaman ve nasıl değişikliklere uğradıkları detaylarıyla resmediliyor. 
 
RUMELİ HİSARI
 
1452 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan Rumeli Hisarı, zamanla yapılaşmaya uğramış ve 1953 yılındaki istimlak ile restore edilmiş. Bugün eskisinden daha 
yeşil görünmesi şaşırtıcı. 
 
DOLMABAHÇE
 
17’inci yüzyıla kadar Osmanlı paşa kaptanlarının demirlediği bir koy olan Dolmabahçe, bu tarihten itibaren doldurulmuş ve 1839’dan sonra Dolmabahçe Sarayı inşana başlanmış. Eklentileriyse İnönü Stadyumu yapımı sırasında yıkılmış.
 
EMİNÖNÜ
 
1597’de denize çakılan kazıklar üzerinde yükseltilmiş, Eminönü Yeni Camii. Türk Mimarisi’nin kilometre taşlarından olan bu cami için eski bir Yahudi mahallesi kamulaştırılmış. Yol ve iskele yapımı için dış duvarları yıkılmış.
 
GALATA KULESİ
 
1349 yılında bölgeye alan Cenevizliler, Bizans kiliselerinin üzerine Galata 
Kulesi’ni dikmiş. Kule etrafındaki hendek ve surlarsa 1849’daki imar faaliyetleri sırasında yıkılmış. 
 
SARAYBURNU
 
M.Ö 7’nci yüzyılda Yunanistan’dan gelen Megaralı göçmenlerin yerleştiği,  M.S II. asırda Romalılarca işgal edilen Sarayburnu’nda Bizans surları korunsa da Osmanlı dönemi köşkleri, 1884’teki demiryolu inşaatı sırasında yıkılmış.