26 Nisan 2024 Cuma / 18 Sevval 1445

Başkanın bütün'ada'ları

BM'de İsrail lehine oy veren 9 ülkeden 5'i olan Pasifik Adaları ilginç özelliklere sahip. Bu adalardan 3'ü askeri olarak ABD donanmasına bağlıyken birinde de Amerika 67 nükleer deneme yapmış.

Nuh Yılmaz/Star1 Aralık 2012 Cumartesi 07:00 - Güncelleme:
Başkanın bütün'ada'ları
Filistin’in üye olmayan 'gözlemci devlet' olarak tanınmasını öngören BM oylamasında İsrail lehine oy veren 9 ülkeden Pasifik adaları ilginç özellikleri ile ön plana çıkıyor. Mikronezya, Mareşal Adaları, Nauru ve Palau neden İsrail lehine oy kullandı? Ünlü siyasi blog sayfası Daily Kos tarafından ‘Olağan Şüpheliler’ denilen bu devletler siyasi, askeri ve ekonomik ilişkilerle ABD, Avustralya ve İsrail’e bağlı. Hatta bu adalardan bazıları direkt olarak ABD Donanmasına bağlı ve donanma komutanı tarafından yönetiliyor.

3 Adayı ABD donanması yönetiyor

Bu devletçiklerden Mikronezya, Palau ve Marşal Adaları 1986 yılındaki imzalanan bir anlaşma ABD’ye bağlı. 1947 ile 1951 yılları arasında BM mandası altında, ABD Donanması tarafından yönetilen bu devletler, 1951 ile 1986 yılları arasında ABD İçişleri Bakanlığı tarafından yönetildi. Hatta Palau 1994’e kadar bu şekilde yönetiliyordu. 1986’daki özel anlaşma ile bu devletler 15 yıllığına ABD’den alacakları finansal destek karşılığında tüm uluslararası savunma anlaşmaları konusunda yetkilerini ABD’ye devrettiler. Daha önceki BM oylamalarında da bu ülkeler ABD ile birlikte İsrail lehinde oy kullanmışlardı. 1998 yılındaki Filistin’e BM Genel Kurulu’na katılma hakkı oylamasında, 2004 ve 2009’daki Filistin’le ilgili oylamalarda da bu ülkeler ABD ve İsrail’in yanında yer almıştı.

Para birimleri de ABD doları

Para birimi olarak ABD doları kullanan 21.000 nüfuslu Palau’nun ordusu bulunmuyor. Savunma konularında ABD’ye yetki veren Palau 1994’teki bir anlaşmayla ABD’ye adaya 50 yıl boyunca erişim hakkı tanıdı. Bu anlaşmayla Palau ABD’den 15 yılda 500 milyon dolar yardım alacak. Palau 2004’te BM’deki Küba’ya ambargo oylamasında, İsrail ve ABD ile birlikte ambargodan yana oy kullandı. ABD’nin Guantanamo’daki Uygur tutukluları kabul etmesi için Palau’ya tutuklu başına 90.000 doları verdiği basına yansımıştı.

67 nükleer deneme yapıldı

Para birimi ABD Doları olan 68.000 nüfuslu Marshall Adaları ABD’nin 1946 ile 1958 yılları arasında 67 nükleer deneme yaptığı bir takımada. Nükleer denemeler neticesinde yaşanan sağlık sorunlarından dolayı ABD’nin 759 milyon dolar tazminat ödediği Marshall Adaları, 1979’da bağımsız oldu ancak 1986’da ABD ile bir anlaşma imzaladı. Bu anlaşmaya göre ABD adaya maddi yardımda bulunacak, bunun karşılığında adanın tüm savunması ABD’ye devredilerek ABD’ye balistik füze deneme hakkı veriliyor. Adadaki ABD askeri üssü hem kira geliri ile ülkeyi ayakta tutuyor hem de ülkedeki en büyük istihdam alanı. Ada sakinleri ABD’de yaşama ve çalışma iznine sahip. Yine anlaşmaya göre ABD adaya 2013’e kadar yılda 57.7 milyon dolar, 2013-23 arası ise yılda 62.7 milyon dolar yardım edecek.

Nauru Avustrulya'dan sorulur

Para birimi Avustralya doları olan 10.000 nüfuslu 21 km2 Nauru’nun güvenliği Avustralya tarafından sağlanıyor. Avustralya’nın kabul etmek istemediği sığınmacıları ülkedeki tutukevine kabul şartıyla yaptığı maddi yardımla geçinen Nauru, daha önce de BM’de oy karşılığı anlaşmalarıyla gündeme gelmişti. Nauru bu açıdan bir çeşit Avustralya’nın hapishanesi gibi çalışıyor. 2002’de Çin ile 130 milyon dolarlık anlaşma ile oyunu bu ülke lehine değiştirmişti. Daha sonra Tayvan ile anlaşan Nauru pozisyonunu bir kez daha değiştirmişti. 2008’de Rusya-Gürcistan savaşının ardından bağımsızlığını ilan eden Abhazya’yı tanıyan 4 ülkeden biri olan Nauru’nun Rusya’da 50 milyon dolar yardım aldığı basına yansımıştı. Halen turizm ya da tarım geliri olmayan Nauru’nun gelirinin büyük çoğunluğu Avustralya’dan geliyor.

İsrail'in en önemli dostu!

Para birimi, ABD doları olan 110.000 nüfuslu Mikronezya ABD’den bağımsızlığını 1979’da aldı. 1986 yılındaki anlaşmayla savunmasını ABD’ye devreden Mikronezya, bunun karşılığında vatandaşları içi ABD’de çalışma, göç ve orduya katılma hakkı aldı. Ana gelir kaynağı ABD yardımı olan Mikronezya, ABD’den 1986 -2001 arasında 1.3 milyar dolar yardım vaadi almıştı. İsrail cumhurbaşkanı Şimon Perez Mikronezya'yı ‘İsrail en önemli dostlarından’ diye tarif etmişti.