İkinci yılında iç savaş

Muhalefetin galip gelmesi ise bazı kritik değişimlere bağlı. Ancak daha önemlisi muhalefet galip gelse dahi, Suriye’nin bundan sonra tek parça halinde nasıl kalacağı, çöken devletin kurumsal olarak nasıl ayağa kalkacağı, iç savaşın bölgeye etkileri ve ne kadar süreceği ise halen belirsiz. Savaşın uzaması çatışmaların toplumun kılcal damarlarına kadar inmesine ve giderek tabana yayılmasına yol açtığı için bu sorunları daha da derinleştiriyor. İç savaşın biraz daha devam etmesi Suriye’yi tüm sorunların artık bölgeye de saçıldığı bir ‘çökmüş devlet’ haline getirebilir. Bu da şu an için ihtimaller arasındaki en kötü alternatif.

Sahadaki duruma bakıldığında muhalefetin belli avantajları görülüyor. Halep ve civarındaki askeri üslerin kaybedilmesi de Esad’ı lojistik açıdan zorluyor. Doğu eyaletlerindeki petrol kaynakları, elektrik santralleri ve sınır kapılarının kaybı rejimi zora sokuyor. Bir yandan rejimin gelirleri azalırken, diğer yandan rejimi destekleyen halkı da olumsuz etkilediğinden, kontrolü altındaki bölgelerde dahi rejime karşı rahatsızlığı artırıyor. Ancak bunların muhalefet adına tam bir kazanıma dönüşmesi için siyasi ve diplomatik kazanımlar gerekiyor. Bu kazançların resmi olarak tanınan bir Konsey ya da hükümetle muhalefet lehinde gelire dönüşmesi, muhalefeti hem güçlendirecek hem de kendi gelirini sağladığı için bağımsızlığı noktasında rahatlatacaktır. Bu noktadaki asıl sorun ise Batı’nın 11 Eylül 2012 Bingazi saldırıları sonrasında içselleştirdiği İslamcılık korkusu nedeniyle muhalefete ihtiyacı olan desteği vermemesi. Bu nedenle muhalefetin zayıflaması, bölünmesi ya da Batı’nın istediği çizgiye gelmesi için yapılan baskılar rejim ile Batı’yı aynı çizgiye getiriyor. Eğer muhalefet Batı desteği olmasa da mesafe alabileceğini ispat edebilirse bu denge değişebilir ve bu da muhalefete ivme kazandırabilir. Aksi halde ise uzunca bir süre Suriye sorunu tüm bölgeyi etkilemeye devam edecek.