23 Nisan 2024 Salı / 15 Sevval 1445

Transatlantik çıkmazını Ürdün üzerinden aşın

ABD’den Kanada’ya, AB’den Afrika’ya çok sayıda ülkeyle STA’ya sahip Ürdün ile ikili ilişkileri geliştirmeyi hedefleyen Türkiye, bölgeye çıkarma yaptı. Ürdün Sanayi ve Ticaret Bakanı Halawani “Bizim üzerimizden hiçbir engel olmadan bu ülkelere ulaşabilirsiniz” dedi.

Ayşe Ekin Gündüz/Amman29 Nisan 2014 Salı 07:00 - Güncelleme:
Transatlantik çıkmazını Ürdün üzerinden aşın

ABD’nin Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı oluşumuna AB’yi de dahil edecek girişimlere hız verirken, Ürdün’den Türk işadamlarına cazip teklif geldi. ABD-AB arasında serbest ticaret anlaşması imzalanması durumunda Türkiye’nin uluslararası ticaretinde 20 milyar dolarlık kayıp yaşanacağı tahmin edilirken Ürdün Sanayi ve Ticaret Bakanı Hatem Halawani “Türk yatırımcılar da bizim üzerimizden hiçbir engel olmadan bu ülkelere ulaşabilir” dedi. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci beraberinde iş adamlarıyla Ürdün’ün başkenti Amman’a çıkartma yaptı. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci,  Ürdün Sanayi ve Ticaret Bakanı Hatem Halawani ile teknik komite anlaşmalarını imzalandı, Türkiye-Ürdün İş Forumu düzenlendi.

Anlaşma revize edilmeli

Türkiye ile Ürdün arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması’nın (STA) hiçbir kısıtlamaya tabi olmaması gerektiğini vurgulayan Zeybekci, bu ziyaretin STA anlaşmasındaki kısıtlamaların gözden geçirilmesi anlamında önemli olduğunu söyledi. 1993’te imzalanan yatırım anlaşmasının çağın gereklerine uygun şekilde yeniden revize edilmesi gerektiğine işaret eden Zeybekçi, şunları söyledi: “Ulaştırmada da iki ülke firmaları çok önemli ortaklıklar kurulabilir. Standardizasyon ve ürün güvenliği anlamında da ortak bir ölçü birimi oluşturulabilir. Altyapı, üst yapı, kanalizasyon, müteahhitlik ve eğitim alanında Ürdün’ün çok fazla desteğe ihtiyacı var. Türkler olarak bunu karşılamaya hazırız.”

‘1 milyarlık nüfusa ulaşıyoruz’

Ürdün Sanayi ve Ticaret Bakanı Hatem Halawani de 1 milyarlık nüfusa ulaştıklarını ifade ederek “EFTA, Singapur, ABD, AB, Kanada, Afrika ile STA’larımızla 1 milyarlık nüfusa ulaşıyoruz. Meksika ile de anlaşma yapmak üzereyiz. Türk yatırımcılar da bizim üzerimizden hiçbir engel olmadan bu ülkelere ulaşabilir. Enerji ve turizmde de işbirlikleri yapılabilir” dedi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, Türkiye’den 8 sektörün ağırlıklı ihracat yaptığını belirterek, yeni sektörlere de ulaşılması gerektiğini söyledi. Şu anda THY’nin Akabe’ye günde 2 kez sefer düzenlediğini dile getiren Büyükekşi, bunun 3’e çıkarılması gerektiğini sözlerine ekledi. TOBB Yönetim Kurulu Üyesi ve BTSO Başkanı İbrahim Burkay, şu anda 815 milyon dolar olan ticaret hacmini kısa vadede 2 milyar dolara taşımayı hedeflediklerini söyledi.

Su sıkıntısını Türkler çözdü

Türk müteahhitlik firmaları Ürdün’de bugüne kadar 2.3 milyar dolar tutarında 38 projeyi üstlendi. Müteahhitlik ve teknik müşavirlik firmaları Ürdün pazarını ve Akabe şehrindeki projeleri yakından takip ediyor. Bir Türk firması tarafından 1.2 milyar dolar bedelle yap-işlet-devret modeli ile yapımı üstlenilen ‘Amman Water Conveyance Project-Disiwater’, bugün için Ürdün’ün stratejik öneme haiz en büyük projesi. Proje, ülkede yaşanan su sıkıntısına büyük oranda çözüm sağlıyor. Ürdün’de toplam değeri 35-40 milyar dolar olan, Türk firmaların da ilgisini çekebilecek ‘Red Sea-Dead Sea Projesi’, ‘Ürdün Demiryolları Projesi’, ‘Shal Oil-Petrol Kayaları Projeleri’, ‘Bağdat-Zarka-Akabe Petrol ve Gaz Boru Hatları Projesi’, ‘Amman-Zarka Hafif Raylı Sistem Projesi’ gibi projeler bulunuyor.
 
Can bağı kuracak proje yolda
 
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, iki ülke arasındaki ticaret hacminin 2015 yılı sonu itibariyle 2 milyar dolara ulaştırılabileceğini söyledi. Ürdün’e yapılan ziyaretin kısa sürede sonuç vermesi için 2 hafta içinde Eximbank’ın Ürdün’e geleceğini kaydeden Zeybekci “Ürdün Bakanı 1 ay içinde Türkiye’ye gelecek. Fosfat meselesini kökünden çözeceğiz. Bu alanda yeni yatırımlar yapacağız. Hayalimizde bir proje daha var onu henüz söyleyemeyeceğiz. İki ülke arasında kan hatta can bağı kuracak bir projeyi de başlatacağız” dedi. Zeybekci “2002 yılında 135 milyon dolar olan Ürdün ile ticaret hacmi 10 yılda 7 kat artarak 2013 yılında 815 milyon dolara ulaştı” dedi.

Ortadoğu merkez olmalı

Türkiye’nin 2023 hedefi olan 500 milyar dolarlık ihracat için çizdiği yol haritasında kültür coğrafyası olarak adlandırılan Orta Asya, Kafkaslar ve Ortadoğu’nun önemli rol oynadığını kaydeden Zeybekci “Ortadoğu bu hedefte merkez olmalı. Arapça ve Türkçe’de önemli söz vardır. ‘Bir elin nesi var iki elin sesi var’ hep birlikte güzel şeyler yapmamız lazım” diye konuştu.

Deneyiminize ihtiyacımız var
 
Amman Ticaret Odası Başkanı Riad Saifi, Ürdün’ün Türkiye’nin deneyimine ihtiyacı olduğuna dikkat çekti. Saifi “Türkiye’den hammadde ihtiyacı duymaktayız. Ar-Ge ve teknik alanda Ürdün sanayiine destek verebilirsiniz. İK, eğitim ve teknik alanda Türkiye’nin desteğine ihtiyacımız var. KOBİ’lerimiz de ciddi desteğe ihtiyaç duyabilirler” dedi.