21 Mayıs 2024 Salı / 14 Zilkade 1445

Güvenlik Konseyi’nin kilidini açacak formül Türkiye’den

Türkiye, Suriye konusunda karar alamayan BM Güvenlik Konseyi’nin yapısını değiştirecek yeni bir model için harekete geçti. Yeni modelde: Beş daimi üyeden oluşan konsey, geçici üyeler ile 25’e çıkacak. Veto kalkıp yerine oy çokluğu aranacak.

Star/İstanbul24 Eylül 2013 Salı 07:00 - Güncelleme:
Güvenlik Konseyi’nin kilidini açacak formül Türkiye’den

Suriye’de yüzbinden fazla insanın ölümüne neden olan ve kimyasal silahların kullanıldığı iç savaşa müdahale konusunda Rusya’nın tavırları nedeniyle yaşanan çözümsüzlük, Güvenlik Konseyi’nin işleyişini bir kez daha tartışma konusu yaptı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın “Barış için kurulmuş bir kuruluş bağışı sağlayamıyorsa, ne işe yarar” tepkisinin ardından Ankara, bugün başlayacak Dünya Liderleri Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda Güvenlik Konseyi’nin yapısını gündeme getirecek.

Veto yerine oy çokluğu

Türkiye BM Güvenlik Konseyi’ne yönelik “ Oydaşma İçin Birlik Grubu” ile birlikte yeni bir teklifte bulunacak. Teklif, bir ülkenin vetosu nedeniyle yaşanan insani dramların sona erdirmeyi hedefliyor. Bu doğrultuda Ankara, 5 olan BM Güvenlik Konseyi daimi üye sayısının 11’e , 15 olan toplam üye sayısının da 25’e çıkarılmasını istiyor. Türkiye ayrıca “veto” uygulaması yerine “oy çokluğu ile onay” uygulamasını savunuyor. Gözler şimdi reform tasarısının görüşüleceği BM Genel Kurul’unda. Görüşmelerinde ilk konuşma sırası Brezilya’nın. Brezilya’dan sonra ABD Başkanı Obama Genel Kurul’a hitap edecek. Obama’nın ardından da üçüncü sırada Cumhurbaşkanı Abdullah Gül Türkiye’yi temsilen kürsüye çıkacak.

5 ülke dünyaya egemen

Lütfi Kırdar Uluslarası Kongre ve Sergi Sarayı’nda düzenlenen Asya Pasifik Perakende Kongresi’nde konuşan Başbakan Erdoğan, BM’nin Güvenlik Konseyi’nin 5 daima üyesinin ağında kilitlendiğini belirterek,  “Dünya 5’ten büyüktür. 5’ten büyük olan dünyanın artık görevini yapması lazım” diye konuştu. Erdoğan, şöyle devam etti: “Suriye konusunda hala BM güvenlik konseyi kararını veremiyor. BM neye yarar? BM barış için kurulmuş bir kuruluştur. 196 tane üyesi var. Peki görevini yapabiliyor mu? Maalesef yapamıyor. O zaman sorarlar. Niye kurduk biz BM teşkilatını? Ama 5 tane daimi üyenin dudakları arasına kilitlenmiş olan bir dünya adil bir dünya olamaz. Dünya 5’ten büyüktür. 5’ten büyük olan dünyanın artık görevini yapması lazım. 2 tane üye bütün adımları kilitleyebiliyor. 1 üyede yapabiliyor. Bu sistemin dönerli olması şart. Belli kişilerin egemen olduğu bir BM güvenlik konseyinin huzura destek sağlamasına mümkün olduğuna 11 yıllık başbakan tecrübemle ben inanmıyorum.”

İnsan hakları nerede

Erdoğan, “Orada binlerce insan katlediliyor. 17-18 yaşındaki kızlarımız katlediliyor. Nerede dünyadaki kadın hakları savunucular ortada yok. Nerede insan hakları savunucuları. Ortada yok. Çünkü öldüren ve ölen bu mesele çok önemli. Şu anda Suriye’de 7 milyon insan göçmen durumda. 5 milyonu Suriye’de 500 bini bizim ülkede. Şu anada kadar 2 milyar dolar yatırımız var. 1 buçuk milyonu Lübnan ve Ürdün’de. Bize şu ana kadar yurt dışından gelen destek 135 milyon dolar. Diğerleri tamamen Türkiye olarak biz karşıladık. Milletimize çok teşekkür ediyorum. Milletime sağ olsun var olsun diyorum. Çünkü böyle bir şey de hükümetinin arkasında durdu” diye konuştu.

DÜNYADA EN ÇOK SİLAH SATAN ÜLKELER

BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi bulunuyor. Dünya silah ticaretinin baş aktörlerinden oluşan Güvenlik Konseyi Ülkeleri’nin aynı zamanda dünya barışına da kalıcı katkıda bulunacak kararlar verebileceği konusu ise tartışmalı hale geldi.

EN ÇOK RUSYA EN AZ ÇİN VETO ETTİ

BM’nin kurucu üyeleri arasında yer alan Rusya veto hakkını en çok kullanan ülke oldu. 2007 yılına kadar 123 kez veto hakkını kullanan Rusya’yı, ABD 82 ve ingiltere 32 ile takip etti. Fransa 18, Çin ise 8 kez veto hakkını kullandı.