'Kapatırız... ama...'

Devletten Bedava arazi, kredi, teşvik, öğretmen isteriz

Başbakan Erdoğan’ın, “Dershaneleri okul yapın” çağrısını değerlendiren dersaneciler “Kapımıza kilit vururuz ancak okul olmak için 3 şartımız var” dedi. Şartlarını “Bedava arazi, inşaat kredisi ve öğretmenlerin MEB kadrosuna alınması” olarak sıralayan dersane sahip ve yöneticileri işi garantiye almak için “Sınavlar da kaldırılsın yoksa merdiven altının önüne geçilemez” diyor. Dershaneciler 1 milyar dolarlık pastadan ya kendilerinin pay almasını ya da kimsenin almamasını istiyor.  On beşten fazla şubesi olan ve sektörde büyük olarak adlandırılan dershaneler, Başbakan Erdoğan’ın dershanelere karşı yaklaşımını bildikleri için son 3 yılda kendi okullarını kurma yoluna gitti. Yeni okullar kurulmasının da planları yapıldı. Dershanecilerin ifadelerine göre asıl  sorun,

Büyükler küçükleri istemiyor

4 bin şubesi bulunan dershane içinde tek ya da iki bina ile hizmet veren, bunları da uzun vadeli kredilerle alan işletmecilerin mali tablosu. Büyük dershaneciler okulcu olurken küçük dershanelerin sınavlar da kaldırılmadan varlığını yasal olmayan yollardan sürdürecek olması, sektörün büyüklerini endişelendiriyor. Dershanecilik sektörünün bir bütün olduğunu söyleyen sektördeki söz sahibi aktörler ise “Hükümet arazi yardımı, inşaat için kredi ve öğretmenlerin MEB’e bağlanması için mevzuat değişikliği yaparsa, okul olmaya kimsenin itirazı yok. Ama bu tek başına yetmez, merdiven altı dershanecilik tamamen kalksın diye dershaneyi gerektirecek sınav da olmamalı” diyor. Dershanelerin kaderinin belirlenmesi için hükümetten teşvik paketi beklediklerini açıklayan dershaneciler, şunları söyledi:

Patronlar da istihdam edilsin

Fen Bilimleri Dershanesi Genel Müdürü Kurtuluş Arıkan:”Birçok dershanenin okul açma süreci başlamıştı. Bizim de böyle bir sürecimiz var. Sadece bir okulumuz var şu anda. Dershaneler resmi olarak kapatılacak ise bu hem dershane sahipleri açısından dershane sektöründe çalışanların istihdam da edilmesi gerekiyor. Eğer destek verilirse o zaman dershaneler kapatılır, öğretmenler mağdur olmaz. Okul sektörü ilerler. Biz de hükümetin eğitim yükünü paylaşmış oluruz.”

Arazi ve para desteği sağlansın

FEM Dershaneleri’nin Rehberlik Servis Müdürü Faruk Andıç: “Dershane öğretmenlerinin MEB öğretmeni olması için gerekli mevzuat değişikliği yapılırsa ve dershanecilere okul kurmaları için gerekli arazi ile para yardımı devletçe sağlanırsa bugün 4 bin dershaneden çoğu okul olacaktır. Ama mevcut durumda sadece 200 dershane şu anda okul olabiliyor, 3 bin 800’ünün durumu müsait değil. Büyük yatırım gerekli. Bu sağlanırsa, dershaneciler okul olmak isteyeceklerdir. Bunda hiçbir kuşku yok.”

Kredi verilirse bu iş olur

Uğur Dershanesi Genel Eğitim Koordinatörü Turgay:”Devlet ‘Kapatın dershaneleri, öğretmenleri de MEB’e bağlıyorum, okul için size arazi, size kredi’ derse olur. Sektördeki diğer insanların bir iki binası var. Onu yapmak için de on yıl vadeli kredi almış. Bu insanlar, okul açamazlar. Açamayınca batarlar, ekonomik dar boğaz da olur. O nedenle tedbir olursa, dershaneler kapatılır tabii ki.”

EĞİTİMDE EŞİTLİK FIRSATI SAĞLIYOR

Özel Dershaneler Birliği Derneği (ÖZ-DE-BİR) Başkanı Faruk Köprülü:

“Karar merdiven altı kurum sayısını artırır. 4 bin dershane içinde sadece yaklaşık 50 dersane okul olabilecek büyüklükte. Zaten parası olan dershane sahipleri dershanelerinin yanı sıra okul da açıyor. Dershan birlikleri olarak Başbakan’dan gelecek hafta için randevu talep edeceğiz. ”

Başbakan’ı destekliyoruz

Başbakan Erdoğan’ın fikrine destek veren Demokrat Eğitimciler Sendikası (DES) Genel Başkanı Gürkan Avcı ise şöyle konuştu: “Başbakan bu temennisinde son derece haklı. 4+4+4 eğitim sistemi, FATİH projesi, MEB Bakanı’nın önerileri çok cesur atılımlar. Devrim niteliğindeki eğitim reformları devam eder ise eğitim çalışanlarının yani eğitimin mutfağında bulunanların maddi ve manevi sorunları halledilirse elbette mümkün.”

Dönüşüm kaçınılmaz olur

Final Dershanesi Genel Koordinatörü Murat Öztürk: “Veliler çocuklarını bir üniversiteye koymak isteyince bir sınav olacak, sınav olunca dershane de olacak. İyi bir sistem getirmek gerek. Sektör desteklenirse, dönüşüm kaçınılmaz olur.”

Özel okula daha fazla talep şart

Türkiye Özel Okullar Birliği Genel Başkanı Cem Gülan: dershanelerin bir  ihtiyaç sonucu olduğunu söyledi: “Dershanelere olan ihtiyaç kısa sürede ortadan kalkacak mı? Türkiye’de  okullar arasında ciddi kalite farkı var, öğretmen farkı var, şehir farkı var. Bütün bunları bir anda sihirli bir değnekle değiştirip yapsanız bile insanlar arasında öğrenme farkı var. Dolayısıyla dershaneler bir anlamda bu farklılıkları gideren kuruluşlar. Dershanelerin  özel okul olmaları için de özel okulculuğa daha fazla talep olması lazım’’

Parası olanın zaten okulu var

Kültür Dershanesi Rehberlik Genel Koordinatörü Salim Ünsal: “Bütün büyük dershanelerin ilk okulu, orta okulu, lisesi hatta üniversitesi var bizim de olduğu gibi. Bu nedenle asıl sorun, okullaşmak değil. Asıl sorun, sektördeki küçük oyuncular ne yapacaklar? Çünkü dershaneler kapatılır ise bu iş merdiven altına inecek. Bunu önlemek için ya sınavı kaldıracaksınız ve dershanelere teşvik vereceksiniz okul olmaları için. Eğer hükümet bu konuda ciddi çalışma yaparsa, onların dediği olur bu işte.”

Dershaneden okula geçiş 2013’te başlayacak

Milli Eğitim Bakanlığı’nın raporuna göre dershanelerin kapanmasına gidecek sürecin uygulamalarına 2013-2014 eğitim yılında başlanabilir. Yine aynı rapora göre Türkiye’de faaliyet gösteren 3 bin 961 dershaneden sadece 263’ünün fiziki şartları okul olmaya uygun.

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), dershaneyi gerektiren sınavlardan kurtulacak bir yaklaşımla, eğitim sisteminin kurgulanması üzerinde çalışıyor. MEB’in iç denetim faaliyet raporunda incelenerek, sürece ilişkin bilgilere yer verilen özel dershanelerin varlığı, Cumhuriyetin ilk yıllarına hatta Cumhuriyet öncesine kadar uzanıyor. Dershaneler bugün olduğu gibi 1981 yılı hükümet programında eleştirilmiş, kısa dönemde kontrol altına alınarak, uzun dönemde ise kapatılması gündeme gelmişti. 1983 yılında da kesin olarak kapatılması kararlaştırılan dershaneler, dönemin yeni hükümetiyle varlığını sürdürmeye devam etmişti.

263’ü özel okul standardında

Çalışma sonucunda özel okul olabilecek dershanelerin sayısı tespit edilerek, illerden gelen bilgiler doğrultusunda Türkiye genelinde faaliyet gösteren 3 bin 961 dershaneden, 263’ünün (yüzde 6,63’ü) özel okul olabileceği belirlendi. Buna karşılık fiziki koşulları nedeniyle özel okula uygun olmayan  dershanelerin sayısının ise 3 bin 698 olduğu tespit edildi. Bakanlık yetkilileri de 2013-2014 eğitim öğretim yılına kadar dershane ihtiyacını ortadan kaldıracak uygulamaların hayata geçirileceğini belirtti. Dershaneyi gerektiren sınavlardan kurtulacak bir yaklaşımla, eğitim sisteminin kurgulanacağını ifade eden yetkililer, çalışmaların bu kapsamda yürütüldüğünü kaydetti.

Türkiye’deki sistemin benzeri Yunanistan ve Japonya’da var

Milli Eğitim Bakanlığı verilerine bakıldığında 1980’li yıllarda 150 olan dershane sayısı, binli rakamlar ulaştı. MEB raporunda yer alan bilgilere göre, dünyada az sayıda ülkede Türkiye’dekine benzer dershane sistemi bulunuyor.

Japonya: Türkiye’dekine benzer dershaneler hizmet veriyor. YOBİKO’ adı verilenlere yükseköğretime geçiş için liseye devam eden veya   liseyi bitirmiş öğrenciler gidiyor.

Yunanistan: Ortaöğretim ve yükseköğretime hizmet veren dershaneler bulunuyor. Türkiye’dekine benzer faaliyet gösteren bu dershanelerin sayıları 3 bine ulaşıyor.

Almanya - İngiltere: Türkiye’dekine benzer bir dershanecilik   yok. Öğrenciler açılan kurslarla kendilerini geliştirebiliyor. Kar amacı taşımadan açılan kurslara genellikle okullar öncülük ediyor. 

ABD, Güney Kore, Avustralya, İspanya, Portekiz, İtalya ve İsrail gibi ülkelerde eğitime destek için kurslar açılıyor. Belçika, Avusturya ve   Hollanda’da ise bu tür eğitim kuruluşları bulunmuyor.

3 bin 961 dershane 1 milyon 219 bin öğrenci

Milli Eğitim Bakanlığı verilerine bakıldığında 1980’li yıllarda 150 olan  dershane sayısı, binli rakamlar ulaştı. Özel öğretim kurumları içinde yer alan özel dershane sayısı 2011-2012 eğitim öğretim verilerine göre 3 bin 961 olarak belirlendi. Dershanelerde 1 milyon 219 bin 472 öğrenci eğitim alırken, 50 bin 163 öğretmen çalışıyor. Yıllara göre dershane, öğrenci ve öğretmen sayıları şöyle:,

2011-2012 

DERSHANE SAYISI    3 bin 961       

ÖĞRENCİ SAYISI    1.219.472 

ÖĞRETMEN SAYISI     50 bin 163

2010-2011 

DERSHANE SAYISI    4 bin 099       

ÖĞRENCİ SAYISI    1.234.738

ÖĞRETMEN SAYISI    50 bin 209

2009-2010 

DERSHANE SAYISI    4 bin 193       

ÖĞRENCİ SAYISI    1.174.860 

ÖĞRETMEN SAYISI    50 bin 432

2008-2009 

DERSHANE SAYISI    4 bin 262       

ÖĞRENCİ SAYISI    1.178.943 

ÖĞRETMEN SAYISI    51 bin 916

5 bin 269 özel okulda 535 bin 788 öğrenci var

MEB’in 2011-2012 yıllarındaki özel okul sayılarına bakıldığında, özel okul öncesi eğitime, ilköğretime ve ortaöğretime bağlı 5 bin 269 okulda 535 bin 788 öğrencinin öğretim görüyor. Özel okulların 40 bin 157 dersliğinde, 66 bin 730 öğretmen eğitim veriyor. Son beş yılın verileri değerlendirildiğinde özel okulların sayılarında artış göze çarpıyor. Yıllara göre özel okul, öğrenci ve öğretmen sayıları şöyle:

2011-2012 

OKUL SAYISI    5 bin 269      

ÖĞRENCİ SAYISI    535.788 

ÖĞRETMEN SAYISI     66 bin 730

2010-2011 

OKUL SAYISI    4 bin 919

ÖĞRENCİ SAYISI    498.118

ÖĞRETMEN SAYISI    55 bin 775

2009-2010 

OKUL SAYISI    4 bin 670      

ÖĞRENCİ SAYISI    458.108 

ÖĞRETMEN SAYISI    51 bin 639

2008-2009 

OKUL SAYISI    4 bin 479

ÖĞRENCİ SAYISI    423.253

ÖĞRETMEN SAYISI    47 bin 478