Ruhani’den üç beklenti

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, İran’ın yeni Cumhurbaşkanı Ruhani’nin yemin törenine katılmak için gittiği Tahran’da önemli açıklamalarda bulundu. İran’dan en büyük beklentinin etki gücünü kullanarak Suriye’deki politikaları gözden geçirmesi olduğunu kaydeden Davutoğlu, Ruhani döneminde İran’daki değişimin 3 noktada görülebileceğini söyledi: Bir, Hizbullah’ın askeri mevcudiyeti ve İran’ın dolaylı mevcudiyetini çekerek, taraf olmaktan çıkması. İki, meselesinin bir kişi ya da Suriye’nin bir kesimiyle ilgili olduğunu değil Suriye’nin bütünüyle ilgili olduğunu gösterecek adımları atması. Üç, artık kendisinin temel değer olarak atfettiği unsurları öne çıkarması. Hem İsrail’in zulmüne karşı olduğunu söyleyeceksiniz hem de benzer zulümlere tolerans göstereceksin. Bu olmaz...

Ton ve çizgi farkı olabilir

Davutoğlu’nun uçağındaki gazeteciler olarak Bakan’a “Ruhani’den İran’ın bölgesel politikalarında görülen ciddi tıkanmaları gidermesi yönünde beklentiler olduğu, ancak sistem içinde Ruhani’yi sınırlandıran başka aktörler de bulunduğu ve genel çizgide büyük bir paradigmatik bir değişim değil aynı paradigmanın içinde bir çizgi ve ton farkı olabileceği”  yorumlarını hatırlattık. Davutoğlu, bu yorumlara bir değerlendirme getirmezken “İran’dan beklentimiz Suriye’deki politikalarını gözden geçirmesidir” açıklamasını yaptı. Ruhani’den beklentilerini sorduğumuzda Davutoğlu, şunları söyledi: “Öncelikle Suriye’de bekliyoruz. Bölgede barış ve istikrar olması açısından İran’ın tutumu önemli bir unsurdur. Ruhani tarafından   son iki yıllık politikanın ciddi bir şekilde ele alınması bölge barışına da katkı yapacaktır.

Hayalkırıklığı yaratmamalı

Ama her şey doğru gidiyormuş gibi aynı politikalar devam ederse Ruhani’nin dönemi bölgede yeni bir hayalkırıklığına yol açabilir. Ruhani geçmiş politikalar itibariyle etkili olabilecek bir birikime sahip. Hem dini gelenek içinden gelen kimliği dolayısıyla bir ağırlığı var hem de en kritik dönemlerde ciddi müzakereler yürütmüş olması dolayısıyla ağırlığı var. Dış dünyada da olumlu algılandı. Bu iki kimliği birleştiren bir lider olarak Hatemi’nin çizgisini yeni unsurlarla takviye ederek devam ettirebilir ve bu anlamda bir yeni dönem açabilir.” “Yeni dönemin işareti ne olacak nasıl anlaşılacak değişim” sorununa Davutoğlu, şu cevabı verdi: “Temel işaret tabii ki Suriye politikasındaki değişimdir. Bunun bir kaç belirtisi olur. Bir, Hizbullah’ın alandaki askeri mevcudiyeti ve İran’ın alandaki dolaylı mevcudiyetini  çekerek bir taraf olmaktan çıkması gerek İran’ın. İki, meselesinin bir kişi ya da Suriye’nin bir kesimiyle ilgili olduğunu değil Suriye’nin bütünüyle ilgili olduğunu gösterecek adımları atması.

Şam’ı meşrulaştırmamalı

 Üç, artık kendisinin temel değer olarak atfettiği unsurları öne çıkarması. Hem İsrail’in zulmüne karşı olduğunu söyleyeceksiniz hem de benzer zulümlere tolerans göstereceksin. Mesela Halid Bin Velid Camii Humus’ta yerle bir edilirken sesini çıkarmayıp Şii mekanların korunmasına dönük tavırlar doğru değil. Zeynebiye ne kadar önemli ise Emevi Camii de Halid Bin Velid Camii de o kadar önemlidir. Bölge halklarına verilecek mesajlarda bir değişiklik yapılmalıdır. İlla ve mutlaka muhalefetin yanında yer almasını beklemek belki doğru değil ama en azından rejimin zulmüne bu derece meşrulaştırıcı bir rol vermemesi gerek.” 

ÜÇ DÜZLEMDE DEĞİŞİM BEKLENİYOR 

İran içindeki beklenti, halkın beklentisi, ekonomik durumun iyileştirilmesi ve buna yönelik adımların atılması. Uluslararası alandaki beklenti nükleer programın bir çözüm yoluna kavuşturulması ve bu konuda bir iyileşme yaşanması. Bölgesel beklenti ise Suriye’deki politikaların gözden geçirilmesi. Ruhani döneminde de görüş ayrılıklarına rağmen Suriye başta olmak üzere bölgesel konularda daha açık ve samimi bir diyaloğa hazırız. Bu anlamda yeni bir perspektif katılması önemli. Ruhani ile birlikte yeni bir diyalog imkanı olduğuna inanıyoruz.  

Ruhani ile selamlaştı

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Cumhurbaşkanı Abdullah  Gül’ü temsilen İran’ın yeni Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin yemin törenine katıldı. Ahmet Davutoğlu, Ruhani ile törenin ardından selamlaştı ve kısa bir süre sohbet etti.