Abdülaziz ‘Tövbe estağfurullah’ demese Kraliçe Victoria ile dünür olacaktı.

Şehzade Murat, özellikle İngiliz sarayının ilgi odağı olmuş, kendisiyle pek alakadar olan İngiliz prensesleri ile güzel vakit geçirmiş, hatta az kalsın Kraliçe Victoria’nın torunlarından biri ile de evlenme noktasına gelmişti.

21 Haziran 1867 yılında Sultan Abdülaziz, Ortaköy Camii’nde cuma namazını kıldıktan sonra Beşiktaş Sarayı önünde bekleyen Sultaniye vapuruyla Fransa’ya doğru yola çıktı. Padişahın maiyetinde Veliaht Murad Efendi (V. Murad), Abdülhamid Efendi (II. Abdülhamid), padişahın büyük oğlu Yusuf İzzeddin Efendi, kısa süre sonra şeyhülislam olacak olan hâce-i sultan Hasan Fehmi Efendi, Hâriciye Nâzırı Keçecizade Fuad Paşa, Başmabeynci Hüseyin Cemil Bey, Mabeyn Başkâtibi Mehmed Emin Bey, II. Mabeynci Hâfız Mehmed Bey, Divân-ı Hümâyun baş tercümanı Ârifî Bey, Mabeyn ikinci kâtibi Halîmî Efendi bulunmaktaydı. 29 Haziran’da Fransa’nın Toulon Limanı’na çıkan Sultan Abdülaziz, burada büyük bir ihtişamla karşılandı. Buradan kara yolu ile Paris’e geçen Sultan’ı bizzat İmparator III. Napoleon karşılamış ve iki büyük hükümdar büyük gösteriler eşliğinde Tuileries Sarayı’na geçmişlerdi. On gün süren bu ziyaret sırasında III. Napoleon, iyi eğitimi, akıcı Fransızcası ve zarafeti ile daha evvel methini duyduğu Veliaht Murat ile bizzat görüşmek istemiş, Sultan Abdülaziz ise bu durumdan rahatsız olmuştu. Üstelik Murat Efendi, davet üzerine geldiği kabul salonunda III. Napoleon tarafından ayakta karşılanınca Sultan Abdülaziz istemeden de olsa ayağa kalkmak zorunda kalmıştı.

KUTLAMALAR ÜÇ GÜN SÜRMÜŞTÜ

10 Temmuz’da Paris’ten uğurlanan Sultan maiyetiyle birlikte yine deniz yoluyla seyahatinin ikinci durağı olan İngiltere’ye doğru yola çıktı. Dover Limanı’nda Galler Prensi Edward tarafından karşılanan Sultan, Kraliçe Victoria ile görüştükten sonra ikametine ayrılan Buckingham Sarayı’na yerleşti. 11 günlük ziyaret sırasında Murat ve Abdülhamit Efendiler burada birçok davete katılmış, İngiliz hanedanı özellikle Veliaht Murat Efendi’ye ayrı bir ilgi duymuştu. Davetler birbirini takip ediyor, bilhassa Murat Efendi’nin yalnız bulunduğu yemekler düzenleniyor, gezintilere çıkılıyordu. Bunun sebebi kısa sürede anlaşılmış, Kraliçe Victoria torunlarından birini Veliaht Murad Efendi ile (Geleceğin V. Murad’ı) evlendirmek istemişti. Bu fikre Fuad Paşa çok sıcak bakıyor lakin herkes Sultan Abdülaziz’in tepkisini merak ediyordu. Böyle bir izdivacın Osmanlı Sarayı için çok önemli hadiselere neden olacağı belliydi. Fuad Paşa durumu hemen Sultan’a haber verdi. Çok sinirlenen Sultan Abdülaziz “Tövbe estağfurullah” diyerek böyle bir evliliğin katiyetle gerçekleşmeyeceğini maiyetine bildirdi. Hem padişahın kararı hem de Veliaht Murat Efendi’nin çekingen ve kararsız kalması İngiliz prensesi ile evlilik hikâyesinin resmiyete dökülmeden unutulup gitmesine neden oldu. Sultan Abdülaziz, donanmasının büyüklüğü ile meşhur olmuş bir devletin hanedanı ile kurulacak akrabalığı, tahtı için bir tehlike olarak görmüş, kim bilir belki bu yüzden böyle bir evliliğin karşısında durma ihtiyacı hissetmişti. Görkemli bir merasimle uğurlanan Osmanlı Sultanının dönüşü de muhteşem oldu. Boğaz boyunca atılan toplarla selamlanan hükümdar, bütün vükela, devlet erkânı, sefirler, ruhânî liderler, medrese talebeleri ve halk tarafından karşılanmış, dönüş kutlamaları üç gün sürmüştü.