20 Nisan 2024 Cumartesi / 12 Sevval 1445

Ramazan'da mutlaka görmeniz gereken yerler

Ramazan’ın başlamasıyla birlikte İstanbul, Edirne, Bursa başta olmak üzere pek çok ünlü cami ve türbe ziyaretçi akınına uğruyor. Peki bu ay gezilip keşfedilecek önemli yerler neresi? Hangi camiler mutlaka görülmeli? Sanat tarihçisi ve rehberlerden Ramazan rotaları...

6 Temmuz 2014 Pazar 07:00 - Güncelleme:
Ramazan'da mutlaka görmeniz gereken yerler

Selatin camilerinde mukabele dinleyin (Prof. Dr. Uğur Derman Gelenekli sanatlar uzmanı)

- Eskiden en çok Ramazan aylarında cami ve türbeler ziyaret edilirdi. 1925’te kapatılan türbeler, 50’li yıllardan itibaren açılmaya başladı. Önce Eyüp Sultan Türbesi, İstanbul’un 500’üncü fetih yıldönümünde ise Fatih Türbesi açıldı. O yıllardan sonra Ramazan’da bu türbeler sıklıkla ziyaret ediliyor.

- Özellikle Ramazan aylarında ziyaretçisi çoğalan bazı türbeler var, Oruç Baba gibi. Fakat buralarda hanımlar tarafından yapılan adaklar İslamiyet’in ruhuna hiç uymuyor!

- Şimdi olduğu gibi yıllar önce de Ramazan’da Eyüp Sultan, Süleymaniye, Sultanahmet, Beyazıt ve Eminönü Yeni Camii en çok cemaati olan selatin camilerindendi. Anadolu yakasında ise Üsküdar Yeni Valide ve Mihrimah Sultan Camileri bu bakımdan pek revaçtaydı. Ramazanlarda vakit namazlarından önce beğenilen hafızlar tarafından Kur’an-ı Kerim hatmi sürdürülür, bu hatim meraklılarınca Mushaf üzerinden takip edilirdi. Ayrıca onları dinleyen kalabalık bir cemaat de bulunurdu. Bu tarz Kur’an tilavetine ‘mukabele’ adı verilir. Beyazıt ve Eminönü Yeni Camii şehrin göbeğinde bulunduğu için mukabele de kalabalık olurdu. Mukabele geleneği şimdi de sürüyor.

- Topkapı Sarayı’nda saklanan ve şimdilerde Kutsal Emanetler olarak adlandırılan Hazreti Peygamber’in eşyaları eskiden ziyarete kapalıydı. 70’lerin sonlarında ziyarete açıldı. Gelenek olarak devam ettirilen Hırka-i Saadet dairesinde 24 saat Kur’an-ı Kerim okunması şimdi de devam ediyor. Ramazan’da ziyarete çok uygun.

- Bu ayın olmazsa olmazlarından biri de Hz. Muhammed’in Hırka-i Şerif Camii’ndeki hırkasının ziyaret edilmesidir.

Türbe hurafelerine sakın inanmayın! (Prof. Dr. Semavi Eyice Sanat tarihçisi)

- Maneviyat dolu olduğu için en başta Eyüp Sultan Camii ve türbesi ziyaret edilmeli.

- ‘Veli’ bir kişi olarak bilinen Ebu’l Vefa Hazretleri’nin türbesi Vefa semtinde. İstanbul’un surları içinde kutsal bir yer olduğu için görülmeye değer.

- Kocamustafapaşa Sümbül Efendi Camii’nin yanındaki Sümbül Efendi Tekkesi ve türbesi de önemli hazinelerden. İstanbul’un ruhaniyetli yerlerinden biri olduğu için çok fazla ziyaretçisi var.

- Sahabe türbeleri de ziyaret edilmeli. Eyüp Sultan ile gelip burada gömülen ilk Müslümanların kabirleri İstanbul’da. Onlardan biri olan Ayvansaray’daki Hazreti Ka’b’ın türbesi de görülebilir.

- İstanbul’da pek çok türbe olduğu gibi bazıları da efsanelerle anılır. Örneğin Beykoz’daki Yuşa Tepesi... Çok eski devirlerde İstanbul’da tepelerde devlerin yaşadığına inanılıyor. 10 metrelik mezarın nedeni de bu aslında. Ama bu mezar Hazreti Yuşa’ya atfediliyor. Oysa onun kabri Kudüs’te. Bir efsane kılık değiştirerek günümüze kadar geldi.

- Aynı şekilde Fatih’teki Oruç Baba Türbesi de öyle. Osmanlı döneminde İstanbul’un fethinden sonra Oruç Gazi buraya bir cami yaptırmış. Cami, zamanla restore edilip büyütülmüş. Ancak Adnan Menderes döneminden sonra cami yıkıldı. Neden yıkıldığı da bilinmiyor. Zamanla ‘Burada oruç açmak mübarektir’ diye söylentiler çıktı ve insanlar orada iftar yapmaya başladı. Caminin içindeki mezarlar duruyor ama Oruç Gazi’nin mezarı orada mı, bilinmiyor.

Merkez Efendi dengeyi sağlardı (Cemalnur Sargut Tasavvuf araştırmacısı, yazar)

- Zeytinburnu’ndaki Merkez Efendi Camii ve Türbesi manevi anlamda çok önemli. Yavuz Sultan Selim’in mürşidi Merkez Efendi her şeyin ortasını, dengesini bulduğu için bu ismi almış. 

- Kocamustafapaşa’daki Sümbül Sinan Hazretleri’nin türbesi de çok değerli. Sümbül Sinan Hazretleri cemal sıfatına sahip bir sultandı, Ramazan’da mutlaka ziyaretine gidilmeli.

-  Eyüp Sultan Hazretleri ise hem Ramazan’ın hem de diğer ayların sürekli ziyaret edilen yerlerinden. Hazreti Peygamber, Eyüp Sultan’ın evinde misafir olmuş. Eyüp Sultan da İstanbul’da şehit düşmüş.

- Yahya Efendi Hazretleri ise büyük evliyalardan. Türbesi Beşiktaş’ta. Aynı zamanda Kanuni Sultan Süleyman’ın mürşidi ve süt kardeşi olduğu için ziyarete değer.

Endülüs ve Marakeş de ilginç (Saffet Emre Tonguç Seyahat yazarı ve rehber)

- Ayasofya ile Topkapı Sarayı’nın arasında Osmanlı sivil mimarisinin nadide örneklerini barındıran Soğukçeşme Sokağı’na hak ettiği değeri vermek gerekiyor. VII. yüzyıldaki Arap kuşatması sırasında şehit düşen Vehb Bin Hüseyre ve Süfyan B. Üyeyne’nin gömüldüğü yere yapılan Karaköy Yeraltı Camii, yine aynı ilçede iş yerlerinin arasına sıkışan Arap Camii’ne mutlaka gidilmeli.

- Beşiktaş’taki Şeyh Zafir Türbesi’nden başlayacağınız rotanıza Yıldız Korusu girişindeki Yahya Efendi Camii ve türbesini de katın. Sonra karşı kıyıya geçip Üsküdar’daki Çinili Camii’yi ziyaret edin. Mevlevihane’yi de görülecekler listenize alın.

- Osmanlı’yı tanımak istiyorsak imparatorluğa başkentlik yapan Bursa ve Edirne’deki eserler de görülmeli. Bursa’daki Ulu Camii ve Yeşil Camii’nin güzellikleri tartışılmaz. Mimar Sinan’ın muhteşem Selimiye ile taçlandırdığı Edirne’de Beyazıt Külliyesi ve şifahanesini gezin. Ali Paşa Çarşısı’na sadece tarihi mekan gözüyle bakmayın. Şehre özgü bez bebeklerden, meyve sabunlarından satın alın. Meriç, Arda ve Tunca nehirleri manzaralarını izleyin. Bunlarla yetinmeyin, şehri bir de Sinan’ın Yanlızgöz Köprüsü’nden seyredin.

- Peygamberler şehri Şanlıurfa’ya düşürün yolunuzu. Balıklıgöl ve hemen yanındaki Rızvaniye Camii’nin muhteşem görüntülerini seyredin.

- Eğer Ramazan’ı Müslüman bir ülkede geçirmek istiyorsanız önerim kendinizi büyülü bir zaman tüneline bırakmanız ve Marakeş’e gitmeniz. Marakeş’in sembolü Kutubiye Camii, Bin Yusuf Camii’ni ziyaret edin.

- Ramazan’ı farklı bir ortamda kutlamak isteyenlere ise Hıristiyan olmasına rağmen İslam kültüründen yoğun izler taşıyan ve kültürümüzle benzer izler taşıyan Endülüs ilginç gelebilir.

ÖNCE ZEYREK SONRA GALATA (Haldun Hürel Sanat tarihçisi)
 
- Zeytinburnu’ndaki Merkez Efendi Camii ve Türbesi manevi anlamda çok önemli. Yavuz Sultan Selim’in mürşidi Merkez Efendi her şeyin ortasını, dengesini bulduğu için bu ismi almış. 

- Kocamustafapaşa’daki Sümbül Sinan Hazretleri’nin türbesi de çok değerli. Sümbül Sinan Hazretleri cemal sıfatına sahip bir sultandı, Ramazan’da mutlaka ziyaretine gidilmeli.

-  Eyüp Sultan Hazretleri ise hem Ramazan’ın hem de diğer ayların sürekli ziyaret edilen yerlerinden. Hazreti Peygamber, Eyüp Sultan’ın evinde misafir olmuş. Eyüp Sultan da İstanbul’da şehit düşmüş.

- Yahya Efendi Hazretleri ise büyük evliyalardan. Türbesi Beşiktaş’ta. Kanuni Sultan Süleyman’ın mürşidi ve süt kardeşi olduğu için görülmeli.  

Ayvansaray’da sahabe naaşları var (Talha Uğurluel Sanat tarihçisi, rehber)

- Görülebilecek yerlerden ilki Ayvansaray Surları. Nice sahabenin mübarek naaşı burada bulunuyor. Bugün ‘Sur Dibi Sahabeleri’ dediğimiz bu zatlardan bazıları Ka’b bin Malik (Ra), Abdullah el Ensari (Ra), Muhammed el Ensari (Ra), Şeybet’ül Hudri (Ra), Hz.Cabir (Ra)’dir.

- Beşiktaş sırtlarındaki Yahya Efendi Türbesi ve Tekkesi İstanbul’un günümüze gelebilmiş en orijinal tekkesidir ve son derece maneviyatlıdır. İçinde Kanuni’nin süt kardeşi Yahya Efendi yatıyor. Tekkenin arkasında zengin bir Osmanlı haziresi var. İçinde birçok padişah ailesinden kişinin de yattığı mezarlığın taşlarını da incelemeyi unutmayın.

- İçinde Aziz Mahmud Hüdai Hazretleri’nin türbesinin bulunduğu Üsküdar’daki Hüdai Tekkesi bir dönem İstanbul’un en maneviyatlı yerlerindendi. Nice Osmanlı padişahı, eşi ve annesinin müdavimi oldukları bu mekan, insanların maneviyat soluklamak için koştukları bir yer. Aziz Mahmud Hüdai sekiz Osmanlı padişahına hocalık yapmış.

- İstanbul dışında da görülmeye değer yerler var. Diyarbakır’daki Hz. Süleyman Camii’nde 28 sahabenin mezarı bulunuyor. Çorum’daki Hıdırlık Tepesi, Erzurum ve Ahlat Abdurrahman Gazi Türbeleri İslamiyet açısından çok önemli.