Sorular Sır Cihazı’nda

STAR, ÖSYM’NİN KOZMİK KALESİNE ÖZEL İZİNLE İLK KEZ GİRDİ

İşte STAR muhabirinin gözünden soruların seçimi ve sonrasındaki hummalı çalışma:

Sorular ‘Sırlar Cihazı’ndan

SORULAR, yazılı olarak, özel saklama kutularında geliyor. Mühürler iki kişi tarafından açılıyor ve sorular çıkarılıyor. Her alanda yer alacak soru adedi belirleniyor ve ÖSYM Başkanı Ali Demir, yüzlerce soru arasından rastgele rakamlar söylüyor. Çıkan sorular uzmanlar tarafından okunuyor. Zorluk düzeyi, anlatım dili ve diğer sorulara göre çeşitliliği tartışılıyor. Sıra belirlenen soruların, elektronik soru bankasından çıkarılmasına geliyor. Başkan Demir ‘Sır Cihazı’nı bilgisayara bağlıyor ve ekipten gizli şifresini girerek açıyor. Uzmanlar, kendi alanlarıyla ilgili belirlenmiş soruları iki kişinin gözetimi altında cihazdan alarak sisteme yüklüyor. Sorular alındıktan sonra, Başkan Demir, cihazı bilgisayardan ayırıyor ve kapatarak çelik kasaya koyuyor.

Örnek kitapçıklar basılıyor

ÖRNEK kitapçıklar basılıyor-Seçilen sorulardan örnek 100 kitapçık basılıyor ve uzmanlar tüm soruları tek tek okuyarak anlatım veya imla bozukluğu olmamasını garanti altına alıyor. Düzeltmeler yapıldıktan sonra kitapçıklar tekrar kontrol edilirken saat sabaha karşı 03:00’ü buluyor. Uzmanlar ertesi sabah soruları, kitapçıkları basacak olan basımevine ait özel bir sisteme yüklüyor.

Soruların kontrolü 3 gün sürdü

SİSTEM, üzerinde her aday için soruları aynı fakat dizilişi ve cevap şıkları farklı bulunan soru kitapçığı basmaya imkan veriyor. Basılan ilk 100 kitapçık ÖSYM sınav koordinatörünün başkanlığında yeniden kontrol ediliyor, bu sürede baskı duruyor. Bu kontrol süresi bizim tanık olduğumuz sınavda 3 gün sürdü. YGS, LYS ve KPSS gibi milyonlarca kişinin girdiği büyük sınavlarda 26 güne kadar çıkabiliyor. ÖSYM uzmanları imzalı ‘olur’ verdikten sonra basım devam ediyor. Basım sırasında her saat başı makinelerden numuneler alınarak kontrol ediliyor. Basılan kitapçıklar özel paketleme sistemi ile sınav salonlarına gidecek şekilde paketlenip, anahtarı sadece bir kere kullanıma müsait bir kilit ile kilitlenmiş özel kutulara konularak mühürleniyor ve kasalara kilitleniyor. Sınav günü açılan bu kutuların geri gelirken yine tek kullanımlık anahtar ile kilitlenmesi için kutulara kilit konuyor. Her kilidin bir numarası var. Hangi binaya hangi kutunun gönderildiği bu numaralar ile takip ediliyor.

GPS’li kamyonlarla taşınıyor

SINAVDAN bir gün önce mühürlü soru kutuları, mühürlü kasaları bulunan ve GPS cihazıyla izlenen kamyonlara yüklenerek salonlara gönderiliyor. Yükleme işlemi ÖSYM uzmanları, matbaa sorumluları ve polis gözetiminde yapılıyor. Kutuların etiket numaraları tek tek kontrol edilerek yüklendikten sonra kamyonun kapakları özel bir mühürle kilitleniyor. Sınav evrakı teslim tutanağı ile sınav merkezlerine gönderiliyor.

Spor ve eğlence sınavdan sonra

SINAVDAN bir gün önce soru kitapçıklarının gönderilmesiyle herkes rahat bir nefes aldı. Şimdi spor ve eğlence zamanıydı. ‘Kapalı dönem’ bizim için 5,5 gündü. Ancak üniversite sınavlarında uzmanlar 26 gün burada kalıyordu. Bu nedenle ekibin sosyal ihtiyaçları da düşünülmüştü. Kapalı bölümde futbol, basketbol oynanabilecek bir spor salonu, tenis ve bilardo masaları ile sinema salonu var. Yüksekteki pencereler içeriden yaklaşık 10 metre mesafeden ağla, dışarıdan da tel örgüyle kapatılmıştı. Binaya ‘kontrolsüz’ giren tek şey, bu pencerelerden gelen temiz hava... Bu sahalara da ancak soru kitapçıkları basılıp gönderildikten sonra ve yine parmak iziyle girilebiliyor.

Pazar: Yaşasın özgürlük

SPOR ve eğlencenin aile ve çocuk özlemini bastıramadığına son iki gün tanık oldum. Ekibin bir kısmı zamanın hızlı geçmesi için kendini spor ve oyuna verirken, bir kısmı da eşyasını topladı. Pazar günü 11:30’da çıkış haberi bir tür ‘af müjdesi’ gibi sevinç yarattı.

5,5 günün özeti ‘GÜVENLİK’

GEÇTİĞİMİZ yıllarda her sınavdan sonra ortaya çıkan tartışmalar ÖSYM’yi öfkelendirmek veya kabuğuna çekilmek yerine ‘kendini yenilemeye’ yöneltmiş. ‘Sınav skandalı’ iddialarına tek tek cevap veren Başkan Prof. Dr. Ali Demir’in “güvenlik” konusundaki iddialı sözlerinin doğruluğuna, Emniyet personeli sınavında tanık oldum. 5,5 gün kaldığımız matbaa binası, dış kapısından girişine, çalışma alanlarından spor salonuna kadar görünür-görünmez unsurlarla sağlanan bir güvenlik duvarıyla korunuyor. Ne dışarıdan içeriye bir şey girmesi, ne de çıkması söz konusu. Dışarıdan kontrolsüz giren tek şey, spor salonunun ağ ve demir kafesle korunan penceresinden gelen temiz hava. O havayı bile ÖSYM kontrolörlerinin gözetiminde soluduk.

SORULARI hazırlayan ekibin disiplini, heyecanı ve konularına hakimiyetini de bir başka -belki de en önemli- unsur olarak kayda geçirmeliyim. Bütün uzmanlar, insanların geleceklerini belirleyecek en kritik sınav için çalıştığının, en küçük bir zaafın bir insanın hayatını etkileyeceğinin bilincindeydi.

ÖSYM’NİN sınavlarının hazırlandığı basımevinde 5,5 gün dış dünyadan uzak kalmak yorucu ve farklı bir deneyimdi. Ancak sınav güvenliğini yerinde görmek de bir o kadar sevindirici oldu.

TESADÜF YÖNTEMİYLE SEÇİLİYOR

Yüzlerce sorunun bulunduğu mühürlü kasalar iki kişi eşliğinde açıldı, sorular okundu ve her alandaki soru sayısı belirlendi.

ÖSYM Başkanı Ali Demir’in rastgele sıra numaraları söylemesiyle sorular seçildi; zorluk düzeyine göre sıralandı.

Başkan Demir, soruların elektronik ortamda tutulduğu ‘Sırlar Cihazı’nı bilgisayara bağladı ve belirlenen sorular sisteme aktarıldı.

Sorular seçim ve baskı aşamalarında ikişer kez kontrol edildi. Bu sınavda 3 gün süren kontrol YGS ve KPSS’de 26 gün sürüyor.

Soru kitapçıkları ‘tek kullanımlık’ anahtarla açılabilen mühürlü kasalara konuldu. Soruları taşıyan kamyonlar GPS cihazıyla izleniyor.