Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın İran’a ziyareti öncesi, İran ve AB ülkeleri arasında yürütülen nükleer müzakerelerde sona gelindi. İran ile ABD, Rusya, İngiltere, Fransa ve Çin ile Almanya’dan oluşan 5+1 ülkeleri arasında bugün anlaşmaya varılması bekleniyor. Bu, komşumuz İran’ın üzerindeki ambargoların kaldırılması ve ekonomik özgürlüğüne kavuşması anlamına geliyor. Yaşanan gelişmeler Türkiye ekonomisi açısından büyük değer taşıyor. Uzmanlar ambargoların kalkması ile İran’ın 250 milyar dolarlık bir dış ticaret hacmi oluşturacağı ve Türkiye’nin de bu pastadan en az yüzde 10 pay alacağını belirtiyor.
İhracat 45 milyar doları bulur
Bu durum Türkiye’nin İran’a yaptığı yıllık 17 milyar dolarlık ihracatın da bir anda 45 milyar doları yükselmesi anlamına geliyor. Ayrıca Türkiye’nin jeopolitik konumu nedeniyle İran’ın doğal kaynaklarının dünyaya ulaştırılmasında bir enerji koridoru görevi üstleneceğini de belirtiliyor. Konuyla ilgili konuşan Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM) Uzmanı Harun Öztürkler, ambargoların kalkmasının en çok Türkiye’ye yarayacağını belirterek “Türk şirketlerine fırsat doğacak. Jeopolitik açıdan da İran’a yakın olmamız Türkiye’nin ticaret pastasından alacağı payı artırıyor. Biz İran ile ticari bağımızı hiç koparmadık. Bize öncelik vereceklerdir” dedi.
Çarpan etkisiyle Körfez’e ticaret katlanarak artacak
Türk İran İş Konseyi Başkanı Rıza Eser ise yalnızca İran özelinde bu durumun değerlendirilmemesi gerektiğini, ambargoların kalması ile körfez ülkelerine de ticaretin artacağını belirterek şöyle devam etti: “Şimdi ambargoların kalkması ile İran’a ihracatımız daha da şekillenecek. 2020 yılında koyduğumuz 35 milyar dolarlık hedefi kısıtlamaların kalması durumunda 1 senede yakalayabiliriz. Aynı zamanda Türkiye’nin jeopolitik konumu bu ülke ile enerji ticaretini geliştirmesine hatta Avrupa’ya iletimini sağlaması açısından ön plana çıkacak. İran ile ambargoların kalması ile diğer ülkelere de ulaşımın ve ticaretin daha kolaylaşması önemli. Çarpan etkisi ile İran üzerinden tüm körfeze ticaretimiz hızla artacak.”
Anlaşma Türkiye’ye ne kazandıracak?
- Dünya piyasalarında petrol ve altın fiyatlarını düşecek. Bu durum Türkiye’nin hem cari açığını hem de enflasyonu olumlu yönde etkileyecektir
- Altın ticaretindeki kısıtlamaların kalkması, Türkiye’nin petrol ve doğalgaz ticaretini operasyonel olarak kolaylaştıracak,
- İran’ın petrol ve doğalgaz pazarına tüm gücüyle dönmesi, Türkiye’nin global ortamda enerji köprüsü rolünü güçlendirecek ve Türkiye’yi bölgesinde daha güçlü kılacak.
- Gıda, ilaç, tıbbi malzeme ve otomotiv yedek parçaları başta olmak üzere, kısıtlamaların askıya alındığı alanlarda Türkiye için de İran’a ihracat şansı doğar. İhracat katlanarak büyür.
- İran’da alt yapı ve yatırım ortamı doğar ve Türk şirketleri bu durumdan faydalanabilir.